Oryantiring sporu İskandinav ülkelerinde çıkmış ve halen de bu ülkelerde yoğun olarak yapılmakta. 2002 yılından itibaren ülkemizde de yapılmaya başlanan bu spor hakkında tüm merak ettiklerinizi Milli sporcu ve Federasyon Sportif Direktörü Veysel Güler ile konuştuk.

Keyifli okumalar…

Merhaba, sizi tanıyabilir miyiz?

Ben aslında emekli askerim. Yıllarca Türk Silahlı Kuvvetleri’nde farklı kademelerde ve şehirlerde görev yaptıktan sonra 2010 yılında ordudan ayrıldım ve sporla iç içe olan bir yaşam tarzı seçtim. Yaptığım sporlar arasında da oryantiring sporuna çok yoğun rağbet gösterdim ve Milli Takım’da yer almamın ardından şimdi de Türkiye Oryantiring Federasyonu’nda Sportif Direktör olarak görev yapıyorum.

Federasyon olarak Türkiye’nin değişik yerlerinde 6 -7 tane yarış yapıyoruz. Bu yarışlarımızda 1000-1500 arasında katılımcı sayısına ulaşıyoruz. Bunların içerisinde 30 – 40 kadar milli sporcumuz var ama bir o kadar da milli olmayan, gerek gençler gerek mastır kategorisinde sporcumuz var.

Oryantiring Avrupa’da, özellikle Kuzey Avrupa’da geçmişi olan ve yoğun olarak yapılan bir spor. Türkiye’de bu sporun yayılımı nasıl?

Oryantiring her türlü alanda yapılabilen, sınıf içinden tutun da okul bahçesinde, parklarda, şehirlerde, ormanlık alanlarda yapılabilen bir doğa sporu. Her yerde yapılabilmesi çok büyük bir avantaj çünkü insanlarımızı “ormana gidemem çok uzak” gibi mazeretlerden de alıkoyuyor. Eğer arzu ederlerse kapısının önünde bile oryantiring yapılabilecek imkanlara sahibiz.

Federasyonun her ilde bir il temsilcisi var. Temsilcilikleri aracılığıyla o illerde sporla ilgilenen arkadaşlarımız başvurabilir ve bu spora dahil olabilir. Ayrıca farklı illerde faaliyetlerini sürdüren 150’ye yakın oryantiring kulübümüz var.

Oryantiring hem takım oyunu hem de çeşitli araçları var. Bir oryantiring yarışının başlangıcından itibaren sporcular neler yapıyor?

Yarışın başlangıcında sporculara elektronik birer yüzük veriyoruz. Sporcular çıkış koridoruna geliyorlar ve burada yüzükleri okutuyorlar. Sistem tamamen elektronik. Tabi bunlar üst düzey yarış yapıyorsanız geçerli. Basit anlamda oryantiring faaliyeti yaptığınız zaman, mesela okul bahçesinde veya parkta bunlara ihtiyaç duymazsınız.

En üst düzeydeki yarıştan bahsediyorsak sporcular start noktasında çıkış aldıktan sonra kendi haritalarında işaretli hedeflere doğru koşmaya başlıyorlar. Haritalarında yapmak zorunda oldukları belli bir sıralı hedefler var. O hedeflere giderek kendi noktalarına ulaşıyorlar ve en kısa sürede o sıralı hedefleri tamamlamak zorundalar. Bir hedefe ulaştıkları zaman elektronik yüzükleri o hedefe okutuyorlar ve o hedefe gittiklerini kaydını almış oluyoruz. Yüzükleri bitirdikleri noktalarda yine bilgisayara okutuyoruz, o noktalara gidip gitmediğinin kontrolünü yapıyoruz. Hangi noktayı kaç dakikada gittiğini anlık olarak verebiliyoruz. Sporcunun doğru gidip gitmediğini kontrolünü yapmış oluyoruz.

Bu arada sporcu kendi haritasındaki sıralı koridorda gitmeyip arada yanlışlıkla birkaç tane başka noktaya gidebilir ama önemli olan kendi elindeki haritadaki ardışık rakamları takip etmesi.

Örneğin ikinci hedeften üçüncüye giderken arada kendisinin olmayan başka hedeflere uğrayıp yanlışlıkla o noktalara dokunmuş olabilir. Ama sonrasında mutlaka üçe dörde beşe gidip o hedefleri ardışık sırada tamamlamış olması gerekiyor. Böylece diskalifiye olmuyor. Bu ardışıklığı tamamen doğru sırada sağlayıp kendi parkurunu tamamlamak zorunda.

 

Oryantiring Tarihi

Oryantiring’in tarihinden biraz bahsedelim. Bu sporun ortaya çıkışı nasıl olmuş?

Oryantiring 1890’lı yılların sonunda İsveç ordusundaki birliklerin, özellikle yoğun kış şartlarında bir noktadan başka bir noktaya giderken yaşadıkları sıkıntılardan ötürü doğmuş. Birlik komutanları tarafından çizilen basit krokiler ile birlikler bir noktadan başka bir noktaya intikal ediyorlar. Bu krokiler ve hedef bulma, giderek spora dönüşüyor ve diğer birlikler arasında yayılmaya başlıyor.

Bu süreçte Hitler 1943-44’lü yıllarda Norveç’i istila ettiğinde bu sporu yasaklıyor. Özellikle İskandinav ülkelerinde çok popüler olan bu sporu yapan birlikler Hitler’e karşı teşkilatlanıp araziye çıkmasın ve kendi ordusuna karşı tehdit oluşturmasın diye yasaklanıyor.

1961 yılında Danimarka’da ilk federasyon kuruluyor. Daha sonra bize ulaşması da 2002 yılında oluyor. Önce İzcilik Federasyonu, ardından Dağcılık Federasyonu bünyesinde bir asbaşkanlık olarak yer aldıktan sonra 2006 yılında da Türkiye Oryantiring Federasyonu olarak bağımsız bir federasyon oluyoruz.

Bu sporu biz de ülkemizde okullarımız vasıtasıyla çocuklarımıza ulaştırıyoruz. Çocuklarımızın topluma daha faydalı insanlar haline gelmeleri, hem kendi ülkelerine sahip çıkmalarını sağlamak hem de kısa sürede doğru karar vermek, muhakeme yapabilmek ve fiziksel aktivitelerde de kendilerini üst düzeye taşımalarını sağlamak için spor bilincini aşılamak ve bu spor dalında eğitmeye çalışıyoruz.

 

Sizin hem federasyon hem kulüp olarak çocukları oryantiring ile tanıştırma ve milli sporcular yetiştirme hedefleriniz var. Oryantiring’in çocuk gelişimi üzerindeki faydaları neler?

Oryantiring özellikle çocukların zihinsel gelişimi üzerinde çok etkili bir spor. Çocuk haritaya baktığı zaman onu üç boyutlu düşünmek durumunda. Bir noktadan başka bir noktaya ilerlerken belli bir karar vermek zorunda. O noktaya ulaştığında arkasından gelen sporcunun stresi ile hareket ediyor, aynı zamanda önden devam eden sporcuyu yakalamak gibi bir stresi var. Dolayısıyla çocuğu pek çok streste baş ederken, beyinsel çabası ile beraber bedensel çabasında da son noktaya taşıyan bir spor.

Normalde her sporcunun bir hedefi vardır. Oryantiring zaten kendi bünyesinde hedef içeren bir spor. Bir hedefe ulaştığında, diğer bir hedefe doğru yol alıyor. Onu bulunca, bir sonrakine ve bir sonrakine… Dolayısıyla hedefini keşfeden sporcu yeni bir hedef için yol almış oluyor. Bu da özellikle çocuklarda çok etkili olan bir eğitim sistemi. Çocuklar hedefleri buldukça keyif alıyorlar. Onları asıl cezbeden nokta burası oluyor.

Oryantiring Yarışları

Oryantiring sporunda yarışlar hangi mesafede yapılıyor?

Türkiye Oryantiring Federasyonu, Uluslararası Oryantiring Federasyonu ile koordineli olarak kurallarını belirliyor. Kategori olarak sürat oryantiring yarışları, orta mesafe ve uzun mesafe yarışlarımız var. Bunlar haricinde gece ve gündüz yapılan bayrak yarışlarımız var.

Bizim Türkiye’de yaptığımız ve Milli Takım seçtiğimiz sürat yarışlarımız 12 – 15 dakika arasında sürüyor ve çoğunlukla şehir merkezlerinde ve parklarda yapılıyor.

Orta mesafe yarışlarımız 25 – 35 dakika arasında, 3 ila 5 km arasında çoğunlukla ormanlık alanlarda yapılıyor. Bunlar teknik kapasitesinin biraz daha üst düzeyde olduğu, çok sık hedefler konularak, özellikle sporcuları şaşırtmak için yön değiştirerek yapılan yarışlar oluyor.

Uzun mesafe yarışları da 70 ila 90 dakika arasında değişiyor. Bu da 12 – 13 km’ye tekabül ediyor. Bu yarışlar da ormanlık alanlarda yapılıyor ve bir noktadan başka bir noktaya geçerken rota seçimlerinin çok fazla olması gerekiyor. 12 – 13 km dediğimiz mesafe tabi kuş uçuşu. Arazideki dere yatakları, inişler ve tepeler değerlendirildiği zaman 17 – 18 km’yi bulabiliyor.

Antalya’da Oryantiring

Antalya tüm sporlarda olduğu gibi oryantiring için de ideal bir şehir. Antalya’da ne gibi etkinlikler düzenleniyor?

Büyük bir memnuniyetle şunu söyleyebilirim ki Antalya’nın spor için çok elverişli olması itibariyle her yıl Antalya’da Türkiye Oryantiring Federasyonu’nun organize ettiği iki tane yarış var.

Bir tanesi Şubat’ın son haftasına denk gelen Antalya Oryantiring Günleri, diğeri de Kasım’ın ilk haftasına denk gelen Antalya Oryantiring Festivali. Bu yarışlar dört ya da beş gün sürüyor. Tabi buraya gelenleri sadece sporcular olarak düşünmemek lazım. Uluslararası organizasyonlarda sporcular aileleriyle beraber geliyorlar, yani sporcu kendi yanında eş dost akraba anne baba gibi endirek etki eden insanları da getirip bu faaliyetin içerisinde yer almalarını sağlıyor. Yani spor yapıyorsunuz aynı zamanda bir de spor turizmi yapıyorsunuz.

Milli Sporcu olmak

Çocuklarımızı ve gençlerimizi profesyonel sporcu olmaları konusunda eğitiyor ve teşvik ediyorsunuz. Milli Sporcu olmaları onlara ne gibi faydalar sağlıyor?

Federasyon olarak Milli Takımı 16 yaş kadın-erkek, 18 yaş kadın-erkek, 20 yaş kadın-erkek, 21 yaş üzeri ve elit 34 yaşa kadar olan grup şeklinde değerlendiriyoruz. Sporcular, her yıl yaptığımız 5 – 6 yarışta puan topluyorlar. En son yarışta en iyi puana sahip sporcuları değerlendirip Milli Takımı oluşturuyoruz.

Milli olduğunda sporcumuz üniversite sınavını kazandığı zaman asgari ücret meblağında burs kazanıyor. Mastır ve doktora yapmaya başladığı zaman iki asgari ücret tutarında burs kazanarak kendisine eğitim sürecinde destek sağlamış oluyor.

Aynı zamanda da milli formayı taşıyorsunuz, ki bu büyük onuru gururu herkes sırtında taşımak ister. Profesyonel sporcu oluyorsunuz. Şehir içlerindeki araçlardan, kamu araçlarında ücretsiz transfer imkanı alıyorsunuz. Daha küçük yaşlarda lisans çıkarttığın zaman TEOG sınavında ekstra puan alıyorsunuz. Sadece oryantiring için değil diğer branşlarda da milli lisanslı sporcu olmak size bu gibi avantajlar da sağlıyor.

Ben diyorum ki sporla kalın, sporla yaşayın. Herkesi oryantiring sporunu yapmaya davet ediyorum.

======

Sportif etkinliklerinizi Crowne Plaza Antalya’nın sporculara özel profesyonel yaklaşımı eşliğinde düzenlemek isterseniz sales@cpantalya.com adresimizden bizimle iletişime geçin.